1918 senesi tüm dünyaya diz çöktürecek bir epidemik’in başlangıç senesidir. İspanyol gribi salgını tek başına 1. Dünya Savaşı’ndan daha fazla insanın ölümüne yol açmıştır.
İspanyol Gribi Salgını Ne Zaman Başladı ve Etkileri
1918 senesi tüm dünyaya diz çöktürecek bir epidemik olan İspanyol Gribi’nin başlangıç senesidir. İspanyol gribi salgını tek başına 1. Dünya Savaşı’ndan daha fazla insanın ölümüne yol açmıştır.
İspanyol Gribi Salgını o sıralar 2 milyar olan dünya nüfusunun dörtte birini etkilemiş. Beş yüz milyon kişi hasta olmuş, bunlardan da 40 ile 70 milyonunun hayatını kaybettiği düşünülmektedir.
Sadece 1 senede Amerikanlıların ortalama yaşam süresi 12 sene düşmüştür.
İspanyol Gribi Nerede Başladı?
Telafi edilemez acılara yol açan İspanyol grip salgını esasında İspanya’da başlamadı ve İspanya da diğer ülkelerden daha fazla etkilenmedi.
Fransa, İngiltere, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri ve başka ülkelerdeki medya, savaşan birliklerinde moral bozukluğu olmaması için kendi ülkelerindeki vakaları sansürlediler.
Savaş sırasında İspanya tarafsız kaldığı ve savaşa katılmadığı için salgın olduğunda hastalık raporlarını ilk duyuran İspanya oldu. İspanyol gazeteleri birinci sayfalarında listeler halinde salgında ölenlerin isimleri duyurdular. Bu nedenle dünyanın birçok yerinde hastalığın İspanya’da başladığı ilk kez varsayılmıştı. Oysaki sonradan yapılan araştırmalar ile virüse ilişkin ilk kayıtlar Amerika’nın Kansas Eyaletindeki bir eğitim kampından çıktığı anlaşılmıştır.
Başta normal sezonluk grip gibi başlayan bu hastalığın bu kadar yıkıma yol açacağını ve sinsice her yere girebileceği kim bilebilirdi?
İspanyol Gribi nasıl bu kadar ölümcül olmuştur?
Bilimsel açıdan bugünkü imkanlara sahip olmayan tıp bilimi o zamanlar bu virüse karşı önlem almakta yetersizdi. 1918’de doktorlar gribe yol açan virüsün varlığından haberdardı ancak virüsü göremiyorlardı. Elektron mikroskopları yoktu ve virüslerin genetik materyali de henüz keşfedilmemişti. Bugünkü tanı kitleri şöyle dursun, doktorların koruyucu kıyafetleri bile bulunmamaktaydı.
İspanyol Gribi virüsü aynen Korona gibi solunum sistemine saldıran ve akciğerlerin görevini yapmasını engelleyen bir hastalıktır. 1918’de tam olarak anlaşılamayan bu virüs türünün bu gün domuz gribiyle aynı aileden geldiğini biliyoruz.
Bu hastalık 17 milyon kişinin hayatını kaybettiği 1. Dünya Savaşın yıkımını nasıl gölgede bırakmıştır?
Virüs’ü ölümcül kılan en önemli unsur1. Dünya Savaşı’nın yaşandığı dönemdeki koşullardır.
Savaşa katılan devletler, askeri hedefleri öncelik alınca yaşanan medya karartması altında gribin sinsice yayıldı. Esasında Amerika’da Kansas eyaletinde yerel düzeyde çözülecek salgın Amerika’dan gelen askerler ile Avrupa’nın tamamını pençesine aldı.
Ve savaşan askerlerin sürekli yer değiştirmesi de virüsün yayılması için mükemmel bir ağ yaratmaya devam etti.
Ayrıca o dönemde insanlar gıda, su, kurşun yememek gibi daha temel ihtiyaçları için mücadele ederken hastalıkla mücadele ikincil bir hedef olmuştur.
1918 yazında, nerdeyse hiçbir engel ile karşılaşmayan virüs Avrupa’nın tamamına yayılmakla kalmadı mutasyona uğrayarak daha da ölümcül hale geldi. Gribin bu kadar ölümcül hale gelmesinin de 1. Dünya Savaşı’nı bitirdiği söylenir.
Savaş bittiğinde ise orduya yazılan birçok milletten milyonlarca asker, sivil hayatlarına dönmek üzere dünyanın her bölgesine dağıldılar. Fakat en önemli sıkıntı bu noktada başladı bu askerlerin bir kısmı halen virüs taşıyıcısıydı ve onlarla birlikte salgın dünyanın en ücra köşelerine kadar taşındı. Böylece virüs yeni kurbanlarını buldu ve siviller de hasta oldu.
Bu I. Dünya Savaşı’nda gelişen olaylar grip salgını ile birleşerek tüm dünyayı saran kusursuz bir fırtınanın oluşmasına sebep olmuştur.
İspanyol Gribi Nasıl Dünyaya Yayıldı ve 3. Dalga
1919 yılının ilkbaharında ise üçüncü bir dalga daha yaşandı. En kötü etkilenen nüfus yaşlılar ve hamile kadınlardı. Hayatta kalan hamile kadınların dörtte birinden fazlasının ise çocuğunu kaybettiği tahmin edilmektedir. Bu nedenle hamile kadınlar günümüzde grip aşılanmasında 1. önceliğe sahiptir.
Salgın Osmanlı’yı de etkilemiş toplantılar yasaklanmış, okullar tatil edilmişti. Fakat savaş ortamı ve Osmanlı’nın hâkimiyeti kaybettiği yerlerden kaçanların oluşturduğu yoğun nüfus hareketi nedeniyle salgından ölen kişilerin sayısı bilinmemektedir.
Mustafa Kemal Atatürk İspanyol Gribini Nasıl Yendi?
İspanyol Gribine yakalanan milyonlar arasında ünlü askerler ve devlet adamları da vardı. Örneğin, İngiliz Başbakanı Lloyd George ve ABD Başkanı Woodrow Wilson onlardan sadece ikisiydi.
İspanyol Gribine yakalananlardan biri de Atatürk’tü.
Atatürk, 27 Mayıs 1918’de böbrek rahatsızlığı nedeniyle İstanbul’dan Viyana’ya gitmişti. Viyana’da ise bir süreden beri Avrupa’yı kırıp geçirmekte olan İspanyol Gribine yakalandı. Ancak tedavisinden sonra 2 Ağustos 1918’de İstanbul’a dönebildi.
Atatürk, 1919 baharında Samsun’a gitmeye hazırlanırken İstanbul’da tekrar gribin mutasyonuna yakalandı. Fakat daha önce bu gribe yakalandığı için bağışıklık sistemi şimdi daha dirençliydi. Hastalığı yenmeyi başardı. Burada Atatürk hastalığı yenemeseydi kısmını düşünmek istemiyorum.
İspanyol Gribi Nasıl Sona Ermiştir?
Virüs salgınlarının zamanla kuvvetini yitirdiği ve zaman içinde daha az ölümcül olduğu bir gerçektir. Bunu açıklamaya çalışan Modern tıptaki bir teoriyi basitçe anlatmak gerekirse virüsün ölümcül versiyonları öldürdükleri hastalar ile birlikte ölmektedir. Sağ kalanlar ise v
Virüs’ün daha zayıf versiyonlarını yaymakta ve virüs gittikçe zayıflamaktadır.
İspanyol virüsünün kontrol altına alınabilmesinin diğer sebebi de savaşın bitmesi ve halkın salgını tam anlamıyla öğrenip, kendini basit tedbirlerle korumaya başlamasıdır.
Gerçekten de savaş bitince günümüzde uyguladığımız basit tedbirler ile salgın kontrol altına alınmıştır. Bu basit tedbirlerin birkaçı sosyal izolasyon, eldiven giyme, maske takma ve el temizliğidir. Bunlar uygulandığında virüsün ölümcül etkisi azaldığı gibi yayılması da durmuştur.
Yorumlarınızı lütfen Youtube kanalımız aracılığıyla bize iletiniz.
Youtube kanalımıza abone olarak bizi takip edebilirsiniz.