Drogheda İrlanda’nın en güzel şehridir.
Drogheda İrlanda’nın en güzel şehirlerinden biridir. Birçok tarihi ve kültürel mirasa sahip şehirde en ilginç yapılardan biri de Newgrange’dir. Mısır piramitlerinden eski bu anıtsal mezar şehrin tarihi hazinelerinden biridir.
Drogheda güzelliğin bir kısmını ise şehrin her yerinde görebileceğiniz Osmanlı ay yıldızına borçludur.
Şehir Ambleminde ve şehrin futbol takımı Drogheda United FC’nin bayrağında da Ay Yıldız bulunur.
Drogheda United FC Bayrağı’nda Neden Ay Yıldız Vardır? Bu işin Hikayesi Nedir?
Osmanlı’ya uzanan hikayemize sondan başlayalım yani 2010 yılında İrlanda Cumhurbaşkanı McAleese yaptığı teşekkür konuşmasından…. Gelin Osmanlı Sultanı Abdülhamit zamanında yapılan yardımdan nasıl bahsettiğini kendisinden dinleyelim.
“İrlanda halkı bu eşine az rastlanır bonkörlük girişimini asla unutmadı ve bunun sonucunda sizin bayrağınızdaki semboller, bu güzel yıldız ve hilali bölgenin sembolü haline getirdiler. Hatta futbol takımının formalarının üzerinde de bu güzel Türk sembollerini görüyoruz. Önümüzdeki Cumartesi günü eğer Drogheda’yı ziyaret edecek olursanız Türk milli takımının sahada futbol oynadığını düşünebilirsiniz”
Türkiye, Osmanlı Sultanı Abdülmecid zamanında İrlanda’ya Nasıl Yardım Etti?
Hikayemiz 1840’lü yıllara yani 200 sene öncesine uzanıyor. O zamanlar bir İngiliz sömürgesi olan İrlanda tarihinin en kötü dönemlerini yaşıyordu.
1845 senesinde İrlanda adasının en büyük gıda kaynaklarından biri patatesti. Patateslerin bir mantar hastalığına yakalanması nedeniyle çürümesiyle başlayan kıtlık altı yıl adayı bir ölümcül bir açlıkla bıraktı.
Kıtlık nedeniyle 1 milyon fazla insan açlıktan ölmüş ve 1 milyon insanın da İrlanda adasından göç kaçarak göç etmiştir...
Nüfusu kıtlık başladığında sekiz milyon olan İrlanda da bu dönemde nüfusunun dörtte birinden fazlasını kaybetmiştir. Diğer Avrupalılar özellikle İngiltere’den istediği yardımı alamayan İrlandalılara hiç beklemedikleri bir yardım eli uzanmıştır. Avrupa’nın diğer ucundan Osmanlı’nın eli…
Dönemin Osmanlı Sultanı Abdülmecid, Sultan ise Abdulmecid 16 yaşında tahta geçmesine rağmen ve 38 yaşında erken yaşta vefat etmesine rağmen Osmanlı’nın son dönemlerine damgasını vuran en önemli padişahlardan birisidir.
Döneminde Tanzimat reformları ile Osmanlı’da yargı, askeriye, eğitim ve vergi sistemine köklü reformlar yapılmıştır. Osmanlı’da anayasal sisteme geçiş ve modernleşme çabalarının mihenk taşları döşenmeye başlamıştır.
Bunun yanı sıra Abdülmecid kişiliğiyle de ön plana çıkmıştır. Batılı birçok kaynakta Abdulmecid iyi kalpli ve aydın bir kişilik olarak anılmaktadır.
Olayımıza dönecek olursak Abdülmecid, İrlanda’da bir milyon kişinin yaşamını yitirdiği bu kıtlık felaketine kayıtsız kalamadı ve hemen İrlanda’ya yardım için 10.000 Sterlin gönderme kararı verdi.
Fakat bir sorun vardı. İstanbul’daki İngiliz Elçisi Lord Cowley tarafından gelen uyarı nedeniyle bağış miktarını düşürmek zorunda kaldı. Çünkü hiçbir kimse İngiliz egemenliğindeki İrlanda’ya Kraliçe Victoria’dan fazla bağış yapamazdı. Kraliçe ise İrlanda’ya sadece 2000 Sterlin yardım göndermişti.
Sultan Abdülmecid, bu sebeple bağış miktarını Kraliçe’nin yardımının yarısı olan 1000 Sterlin’e düşürdü fakat içi rahat değildi. Devasa İngiltere ile bozuşmak istemiyordu, diğer taraftan ise İrlandalılara yardım etmek istiyordu.
Sultan Abdulmecid, 1000 sterlin yardıma ek olarak bazı kaynaklara göre beş bazı kaynaklara göre üç gemi dolu gıda ve tohum yardımının gerekirse gizlice İrlanda’ya gönderilmesine karar verdi.
Gemiler aylar süren yolculuğun ardından Dublin’e ulaşsa da, İngilizler gemilerin limana yanaşmalarına izin vermedi. Çünkü İngiltere, kendi sömürgesi İrlanda’ya yabancı bir yardımın ulaşmasını istemiyordu. Bunun üzerine Osmanlı gemileri kimliklerini gizledi ve Dublin’e yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki Drogheda Limanı’na doğru yola çıktılar.
Gemiler, İstanbul’dan aldıkları talimatla gece limana değil Boyne nehrinin kıyısına yanaşacak ve erzakları sabaha kadar boşaltıp geri döneceklerdi. Yardım edenin Osmanlı bilinmesi önemli değildi, önemli olan yardımın ulaşmasıydı.
O zamanın Osmanlı gemileri ve kıtlık döneminde Drogheda Limanı
Bu İrlanda takımı ve İrlanda şehrinde neden Türk bayrağı motifleri görüyoruz?
Fakat erzağın indirilmesi ve gemilerin tekrar denize açılması uzun sürdü. Gün ağardığında Osmanlı bandıralı bir erzak gemilerini kıyıda gören Droghedalılar, kendilerine yapılan bu yardımları unutmadılar. Bu sebeple şehirlerinde şehir amblemi ve futbol takımları dahil bir çok yerde ay yıldızlı amblemi kullanmaya başladılar. Osmanlı’nın en müşkil zamanlarında yaptığı yardımının izini bugün hala Drogheda sokaklarında bulmak mümkündür.
Fakat İngilizler bu yardımın bilinmesini istemediğinden bu yardımın izleri zaman içinde İrlanda arşivlerinden itinayla silindi.
Ancak Osmanlı arşivlerinde ortaya çıkan İrlanda soylulara ait teşekkür mektubu ve diğer belgeler neticesinde İrlanda Başkanı Cumhurbaşkanı Mary McAleese, 2010 yılında Türkiye’yi ziyaret etmiş, Osmanlı’nın yaptığı bu yardımı büyük bir minnetle anmıştı.
Drogheda United FC ve Trabzonspor’un Kardeşliği
Türkiye ile İrlanda arasında tarihten gelen bu yakınlaşma, günümüzde de devam ediyor. Drogheda takımı aynı zamanda 2012 yılında aynı renkleri paylaşan Trabzonspor’la kardeş takım olmuştur.
İrlandalılar Kıtlık Nedeniyle Neden İngilizleri Suçlamaktadır?
Esasında İrlanda’da kıtlık aşılabilir seviyeydi. Fakat İngilizler İrlandalıların topraklarına el koymuş ve tarım mahsüllerini alarak İngiltere götürmekteydi. İrlandalılar kendi topraklarında işledikleri ürünleri kullanamamaktaydı.
Ayrıca İngilizler İrlandalıların Osmanlı dahil Avrupa devletlerinden alacağı yardımları engellemiştir. Birçok İrlandalı İngilizlerin acımasız engellemeleri nedeniyle hayatlarını kaybetmiştir.
Bu yüzden hala bazı İrlandalılar bu olayın kıtlıktan ziyade İngilizlerin onlara karşı yapılan bir soykırım olduğunu iddia etmektedir ve İrlandalılar bu sebeplerle İngiliz Kraliçesi Viktorya’ya da kıtlık kraliçesi ismini takmıştır. Bu afet sonucunda İngiltere’ye güveni azalan İrlanda halkı, giderek İngiltere’den uzaklaşarak bağımsızlıkları için direnmeye başlamışlardır.
Bu dönemde burunlarının dibindeki İrlanda’ya yardım etmeyi red eden İngiltere ne yapıyordu? Kraliçe Viktorya’nın İngilteresi Milyonlarca Çin’liyi nasıl afyon bağımlısı yaptı? Bu konuda hikayemizi okuyup videomuzu izleyebilirsiniz.
İrlanda ve Atatürk
İnternette birçok kaynakta İrlanda’da Atatürk olduğu ve Meclis Binasının önünde Atatürk Heykeli olduğu, İrlanda’ya patates yardımının Atatürk tarafından yapılıp yapılmadığı sorulmakta ve çelişkili bilgiler verilmektedir. Bunların doğru olanları ve yanlışlarını açıklamak isterim.
İrlanda Meclis Binasının önünde Atatürk Heykeli var mıdır?
Hayır. Internette resmi dolaşan anıt Yeni Zelanda’nın başkenti Wellington’ın güneyinde Tarakena Körfezi’nde yer alan Atatürk anıtıdır. Ayrıca şehirde Atatürk anısına bir park da bulunmaktadır.
Bir parça Gelibolu toprağının yıldızın altına konduğu anıtta her sene anma törenleri düzenlenir.
Atatürk İrlanda’ya Patates Yardımı Yaptı mı?
Bu yazıda anlattığım üzere, İrlanda’ya Sultan Abdülmecit zamanında patates yardımı yapıldı. İrlandalılar Atatürk’ten 1923 senesinde Atatürk’ten başka bir şey istediler. İrlanda Cumhuriyeti Başkanı William Darry 26 Aralık 1922 tarihinde Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’nda yaptıklarından etkilenip İrlanda Bağımsılık Savaşı için kendisinden yardım istemiştir. Sözkonusu mektup zamanın İleri Gazetesi’nden yayınlanmış ve araştırmacı Yazar Atilla Oral tarafından gün yüzüne çıkartılmıştır.
İrlanda Lozan Görüşmelerinde Türkiye’nin En Büyük Destekçisi Olmuştur.
Kaynağını tam olarak teyit edesem de bir rivayete göre, Türk şair ve diplomat Yahya Kemal Beyatlı, 1923 Lozan Görüşmelerinde tüm ülkelerin karşı çıkmasına rağmen tek İrlanda delegesinin Türkiye’yi desteklemesine şaşırmıştır.
Yahya Kemal ise dayanamayıp İrlandalı delegeye Türkiye’yi niye bu kadar desteklediğini sormuştur. Delegenin cevabı ise aynen şu şekildedir.
“Benim gibi her İrlandalı buna mecburdur. Biz açlık ve kıtlıktan kırılıp, ölümle boğuşurken diğer Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Ama sizin atalarınız, yardım olarak bize hem para, hem de gemiler dolusu erzak gönderdiler. Bu sayede, çok sayıda İrlandalı hayatta kaldı. O zor günlerde bize insanca uzanan eli unutamayız”
Yorumlarınızı lütfen Youtube kanalımız aracılığıyla bize iletiniz.
Youtube kanalımıza abone olarak bizi takip edebilirsiniz.
Kullandığım bazı kaynaklar: